#PROF-ӘЛЕМ – Дұрыс жоғары оқу орнын қалай таңдауға болады?

Жоғары оқу орнын  таңдау жауапты мәселе болып табылады, өйткені дұрыс  таңдаумау, сөзсіз, қайта даярлау уақытын жоғалтуға немесе кейіннен ұнатпайтын жұмысқа болашақта әкеледі.
ҚАНДАЙ ЖОО МІНСІЗ ДӘЛ САҒАН?
ТАҢДАУ КРИТЕРИЙЛЕРІ МЕН ПРИНЦИПТЕРІ
Әрине, болашақ білім алу орнын таңдау бір күннің ісі емес.
ТҮСІНУ МАҢЫЗДЫ
Білімді бір мамандық бойынша әртүрлі оқу орындарында алуға болады, бірақ мүлдем әртүрлі сапасымен, сондықтан білім алам деп жоспарлаған әлеуетті оқу орындарымен алдын ала танысу қажет, әсіресе  сен бәсекеге қабілетті болсаң  және жоғары өту балл аламын деп үміттенсең.
ЖОО таңдау кезінде нені ескеру қажет,
БІРІНШІ КЕЗЕКТЕ
Жоғары оқу орнында оқу кезінде оқуға түсу ережелері мен қосымша мүмкіндіктері туралы білу маңызды – осы және де басқа сұрақтарға жауапты қандай ЖОО таңдаймын деген басты мәселеге шешім қабылдағаннан бұрын  іздеу керек.
Сіз беделді және қажетті білім ала алатын оқу орнын қалай таңдауға болады?
Оқуға түсуге өтініш беру бірден бірнеше ЖОО-на қолайлы болғандықтан, бұл бір жағынан белгілі бір артықшылық береді, екінші жағынан, белгілі бір шатасуға әкеледі, қабылдау үшін белгілі бір алгоритм маңызды, ол келесідей болуы мүмкін:
ТАҢДАУ АЛГОРИТМІ
1. ЖОО-дың үлгі тізімін анықта
2. ЖОО артықшылықтарын бағалайтын өлшемдерді өзің үшін белгіле (әр критерий бойынша бағалау шкаласын белгілеп, тиісті объективті балл қой)
3. Әр ЖОО  бойынша жеке өзіңіз қойған баллдардың сомасын санаңыз
4. Өзіңіз үшін бәс тігетін жеңімпаздардың үштігін анықта
ТАЛАПКЕРГЕ КЕҢЕСТЕР
1. Сізді қызықтыратын әр жоғары оқу орнына құжаттарды тапсыру мерзімін анықтаңыз (көбінесе мерзімдер сәйкес келмейді).
2. Өтініш беру мерзімін нақтылау мақсатында жоспарланған ЖОО-ның ресми сайтына кіріп, оны мобильді жазбаларға енгізіп, бақылауға алыңыз.
3. Өзің үшін  қандай нысанда  өтініш беретініңді анықта (күндізгі/тапсырыс, немесе электронды хатпен)
4. Өтінішсіз қалмау үшін нақты ЖОО-да құжаттарды электрондық нысанда тапсыру тәжірибесі бар-жоғын алдын ала анықта.
5. Құжаттарды тікелей тапсырған кезде қабылдау комиссиясының жұмыс сағатын нақтылаңыз (талапкерлердің келуі мүмкін, өтініш беру процедурасын уақытқа созады және бір күннен артық созылуы мүмкін, сондықтан уақытты алдын-ала есептеңіз).
6. Белгілі бір ЖОО-ға  түсу үшін пәндер тізімін алдын-ала нақтылаңыз.
7. Басқа қала мәртебесі болған жағдайда, сондай-ақ оқу кезінде ықтимал тұру мақсатында жатақханада орындардың бар-жоғын нақтылау қажет.
8. «Тарихы бар» жоғары оқу орындарына артықшылық беру керек, атап айтқанда, оларда дамыған оқыту стилінің болуына, сондай-ақ жоғары конкурстық іріктеуге қарамастан, мәртебелі оқытушылар құрамына байланысты, бірақ белгілі бір кепілдік бар, сапалы білім алу.
9. ЖОО-ның  беделі де маңызды, сондықтан олардағы атмосфера туралы түсінік алу үшін  таңдаған ЖОО-ның  студенттер форумына кіру өте пайдалы.
10. Әскери кафедраның болуы немесе болмауы ер студенттер үшін де маңызды рөл атқарады.
МЕМЛЕКЕТТІК-МЕМЛЕКЕТТІК ЕМЕС
Мемлекеттік емес ЖОО-ның басты кемшілігі - ақылы оқу, әсіресе бюджеттік орындар қысқарған кезде, жеке мүмкіндіктерді азайтып, мемлекеттік университетте тегін оқуға сену.
Мемлекеттік емес жоғары оқу орындарының дипломдары, көбінесе, қалыптасқан беделдің жетіспеушілігіне байланысты, барлық жұмыс берушілер сенімді бола бермейтіні назар аударарлық маңызды аспект болып табылады.
Алайда, мұндай мекемелер көбінесе тілдерді үйренуге, сондай-ақ халықаралық тағылымдамаларға ерекше назар аударумен танымал, сондықтан егер мемлекеттік емес университетте оқу сомасы дәстүрлі оқу құнынан сәл асып кетсе және оған кіру мүмкіндігі жоғары болса, онда одан бас тартудың қажеті жоқ, өйткені сіз барлық жерде жақсы маман бола аласыз, егер жоғары мотивация, кәсіби шеберліктің нәзіктіктерінің теориялық негіздерінің жақсы білімі болса.
Сондай-ақ, мемлекеттік ЖОО-дардың студенттің үлгерімі жақсы болған жағдайда ақылы оқудан бюджетке ауыстыру туралы уәдесі уақыт өте келе нәтиженің болмауына байланысты ол үшін нағыз көңілсіздік болуы мүмкін екенін ескеру қажет, бұл өз кезегінде мемлекеттік емес ЖОО-дар жасамайды.
Мемлекеттік емес ЖОО таңдаудың НЕГІЗГІ КЕПІЛГЕРІ
сіз үшін білім беру қызметін жүргізу құқығына мемлекеттік лицензияның болуы керек.
БАСЫМДЫҚТАРДЫ АНЫҚТАҢЫЗ
Көбінесе, кешегі түлек пен болашақ студент болашақта не нәрсеге қол жеткізгісі келетінін әрдайым анық біле бермейді, сондықтан мамандық пен болашақ ЖОО-ды таңдағанда келесі сұрақтарға адал жауап беру өте маңызды:
1. Мен қай елде және қай ЖОО-да білім алғым келеді?
2. Осы мамандық бойынша жұмысқа орналаса аламын ба?
3. Бұл мамандық еңбек нарығында 5-10 жыл бойы сұранысқа ие бола ма?
4. Мен басқа елге дейін тұрғылықты жерімді ауыстыруға дайынмын ба?
5. Болашақта осы мамандық бойынша өндірістің қандай саласында жұмыс істей аламын?
Егер сіз осы және ұқсас сұрақтарға кем дегенде шамамен жауап бере алсаңыз, онда дәл осы салада білім алудың мағынасы бар.
Егер күмән, белгісіздік болса, онда осы кәсіби саланы жақсы білетін және оның барлық "қиыншылықтары" туралы айтуға дайын адамдармен кеңескен жақсы болар еді.
ЕНДІ  СОҢҒЫСЫ…
Сен бәрін есептеп шығардың, сен жассың, күш-қуатың толы, ал сенің ата-анаңның оқуыңды уақтылы төлеуге мүмкіндігі бар, сондықтан да, бұл оқиғаларды дамытудың бір нұсқасы.
АЛАЙДА
егер сенде қандай да бір себептерге, оның ішінде материалдық тұрақтылық мәселесіне қатысты күмәніңіз болса, онда сырттай немесе кешкі оқыту формаларын қарастырған жөн, бұл сөзсіз білім алу мүмкіндіктерін кеңейтеді, атап айтқанда, көбінесе өз бейіні бойынша қосымша жұмыс істейді, сол арқылы кәсіби тәжірибе алуға мүмкіндік береді, бұл тіпті дипломды мамандар үшін де маңызды.
МАҢЫЗДЫ
сіз қанша жыл оқуды ойлайсыз, өзіңіз үшін қандай білім деңгейін қалайсыз – (бакалавр/магистр). Көптеген жұмыс берушілер жас бакалаврды жұмысқа орналастыруға дайын болғандықтан, сіз 4 жыл оқи аласыз, бұл уақытты да, оқу құнын да айтарлықтай қысқартады.
ЕГЕР СІЗ  ОТБАСЫ ҚҰРУҒА ЖОСПАРЛАСАҢЫЗ,
қашықтықтан оқытудың арқасында сіз ЖОО-ды жеделдетілген бағдарлама бойынша аяқтауға тырысуға болады, өйткені көптеген оқу орындары мұндай студенттерге жүгінеді.
ОҚЫҢЫЗ!
ҚОРЫТЫНДЫ ЖАСАҢЫЗ!
СӘТТІ ӘРЕКЕТ ЕТІҢІЗ!