20 наурыз - Зияткерлік күні

        20 наурыз - даналық және білім күні (Зияткерлік күні). Бұл күні балалардың зияткерлік әлеуетін дамыту мақсатында ұлттық фольклормен танысу жүргізіледі. Біз бүгін сіздерге қазақ мақал-мәтелдері туралы айтқымыз келеді. Олардың көпшілігі ғасырлар бұрын халықтың дүниетанымының көрінісі, оның күнделікті тәжірибесін жалпылау ретінде дүниеге келген. Олардың мағынасы өте алуан түрлі және халықтың өмірлік құндылықтарын көрсетеді. Қазақтарға Отанға деген сүйіспеншілік тән. Көптеген ғасырлар бойы олардың өмірі көшпелі болды. Туған жерінің аумағын аралап, адамдар балалық шақтары өткен, отбасы өмір сүрген жерлерді мақтады.
         Отан оттан да ыстық.
         Родины тепло – огня жарче.
      Қазақтардың мінезіне қонақжайлылық та тән. Олар үшін қонақ – ең жақсыға лайықты құрметті адам. Тіпті қарапайым табысы бар отбасыларда да дәстүр бойынша міндетті тағам  және жолға сарқыт беру болды. Кеткеннен кейін  қонақ сізді жақсы сөзбен еске алсын деп.
            Сыйлы қонағың келсе, итіне сүйек таста.
            Если пришел уважаемый гость, и собаке его кинь кость.
     Денсаулық әр адам үшін маңызды. Барлық уақытта дене күйі мен рухани арасындағы нәзік байланыс түсінілді. Денсаулықсыз үйде де, жұмыста да қуаныш жоқ.
          Тәні саудың жаны сау.
          Здоровый телом и духом здоров.
     Қазақтардың күрделі көшпелі өмірінде өзара көмек пен достық әрқашан бағаланды. Уақытында көмекке келу қабілеті сөздің тура мағынасында өмір сүруге мүмкіндік берді. Шағын ауылдар бір тату отбасымен тұрды. Бірге қайғы мен қуанышты бөлісті. Достық мұраттары да қазақ мақал-мәтелдерінде көрініс тапты.
             Ағаш тамырымен, адам досымен мықты.
             Дерево крепко корнями, а человек – друзьями.
     Қазақтарда еңбекқор адам әрқашан құрметке ие болған. Олар ерте жастан еңбекке дағдыланған. Қыздар үйді безендіруді, тамақ пісіруді, тігуді, жүнді орауды үйренді. Жастарға мал өсіру және күту дағдылары берілді. Олар тері илеуді, ағаш оюды, тасты өңдеуді үйренді. Еңбек адам дамуының негізі болып саналды.
           Ер дәулеті – еңбек.
           Богатство джигита – труд.
    Бірақ жұмыс білімсіз, ал өмір даналықсыз мүмкін емес. Білім оқыту арқылы алынады. Адам өмір бойы жаңаны үйрену керек, өйткені бүкіл өмір бойынша барлығын үйрене алмайды.
          Жердің сәні – егін, ердің сәні – білім.
          Землю – украшают нивы, человека – знания.
    Қазақтың басты мақтанышы - отбасы. Әйелге ерекше назар аударылды. Бақытты үй үлкендерді құрметтейтін және қолдайтын балаларға толы болуы керек. Өсіп келе жатқан балалар алдымен ересектерге көмекші болды, содан кейін олардың міндеттерін толығымен орындады. Отбасынан тыс адамның өмірі қолайсыз болды.
          Бесіксіз үйде береке жоқ.
          В доме без колыбели уюта нет.
    Үйде жылы пеш пен байлық бағаланды. Азық-түлік пен материалдық құндылықтар әрқашан жақсы болды. Олар отбасын мұқтаждықтан, аштықтан және жаулардан қорғады. Байлықты ақылмен басқару керек,  оны қоғамның қадір-қасиеті мен құрметінен жоғары қоймау керек. Сондай-ақ мүмкіндігінше жақын адамдарына көмектесу керек.
            Асы жоқ үйді ит те сүймейді.
           Дом, где нет еды, и собака избегает.